Wanneer u last heeft van zeer droge ogen en u moet vaak druppelen met traanvervangende middelen, kan er irritatie ontstaan. Dit wordt vaak veroorzaakt door een toxische (bijwerking) reactie die ontstaat door het conserveermiddel dat in de oogdruppels zit. Het is bekend dat het conserveermiddel benzalkoniumchloride een dergelijke toxische reactie bij langdurig gebruik veroorzaakt. Dit kan leiden tot kleine beschadigingen in het buitenste laagje van het hoornvlies (keratitis punctata) of wondjes op het hoornvlies (ulceratieve keratopathie).

Doordat deze irritatie ontstaat, wordt er vaak meer gedruppeld. Door het conserveermiddel wordt de toxische reactie alleen maar meer, wat aanleiding geeft tot nog frequenter druppelen. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel waarbij bij elke druppeling de reactie op het conserveermiddel wordt verergerd.

Als bovenstaande vicieuze cirkel ontstaat, is het aanbevolen om te stoppen met de kunsttranen die u gebruikt en conserveermiddelvrije kunsttranen te gebruiken.

Conserveermiddelen kunnen uw klachten verergeren

Om de klachten van droge ogen te verminderen, zal doorgaans het dagelijks gebruik van kunsttranen worden aanbevolen. Het dagelijks gebruik is over het algemeen 3 tot 4 keer daags 1 druppel. Het effect van de verschillende kunsttranen wordt echter sterk individueel bepaald. Wanneer het genezende resultaat onvoldoende is, wanneer de pijnklachten blijven aanhouden, kan de arts voor u een andere kunsttraan voorschrijven.

Steeds vaker worden kunsttranen zonder conserveermiddel bij chronisch gebruik voorgeschreven. Wanneer de klachten niet afnemen maar juist toenemen en er steeds vaker gedruppeld moet worden om verlichting te ervaren, kan dit komen omdat de kunsttraan die u gebruikt een conserveermiddel bevat. Hoewel conserveermiddelen ervoor zorgen dat de kunsttranen vrij blijven van bacteriën, kunnen conserveermiddelen het oog bij langdurig gebruik verder irriteren. Conserveermiddelen kunnen de traanfilm verstoren, iets wat juist niet de bedoeling is, en ze kunnen het genezingsproces vertragen. Op de lange termijn kan een kunsttraan met conserveermiddel zelfs het hoornvlies beschadigen.

Een belangrijke referentie voor artsen en apothekers zegt dit over conserveermiddelen:

Referentie: NHG Standaard Het rode oog

Bij aanhoudende klachten kunt u uw arts of apotheker vragen om een kunsttraan waar geen conserveermiddel in zit. Deze kunsttranen worden meestal geleverd in zogenaamde unit doses. Een unit dose is een klein flaconnetje. Deze flaconnetjes zijn voor éénmalig gebruik. Juist omdat er geen conserveermiddelen in de druppels zitten, is het de bedoeling dat het flaconnetje direct na gebruik weggegooid wordt. Lees de bijgeleverde bijsluiter om er achter te komen  of uw kunsttraan wel of geen conserveermiddel bevat.

Mag ik de unit dose verpakking vaker gebruiken?

Unit dose verpakkingen zijn bedoeld voor eenmalig gebruik. Als u kunsttranen op recept gebruikt, dan zal in de bijsluiter staan dat u de unit dose verpakking na het eerste gebruik direct moet weggooien. Regelgeving vereist dit.

Maar wat als mijn arts of apotheker mij adviseert de unit dose later op de dag nog eens te gebruiken?

Unit dose verpakkingen worden gebruikt voor kunsttranen zonder conserveringsmiddel. Zeker als u uw kunsttraan chronisch gebruikt, is het beter een conserveermiddelvrij product te gebruikten. Maar geen conserveermiddel betekent ook dat de inhoud minder goed beschermd wordt tegen het gevolg van eventuele verontreiniging met bacteriën of schimmels. Deze kunnen zich in de oplossing zonder conserveermiddel snel vermeerderen. Verontreiniging kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door aanraking met de huid of als u de unit dose per ongeluk laat vallen. U wilt vermijden dat uw klachten via een verontreiniging zouden verergeren. In de bijsluiter is beschreven onder welke voorwaarden een geneesmiddel is toegelaten. De leverancier mag u alleen datgene adviseren dat in de bijsluiter is beschreven. Uw arts of uw apotheker zijn gerechtigd u te adviseren een geneesmiddel anders te gebruiken dan de bijsluiter vermeldt. De verantwoordelijkheid voor het herhaalde gebruik is dan voor uw arts of apotheker en voor uzelf. De leverancier mag daarvoor geen verantwoordelijkheid nemen.